SERIE ZOMERCONCERTEN IN MAARLAND

De protestantse kerkelijke gemeente Maarland omvat de dorpen Loppersum, Zeerijp, Eenum, ’t Zandt en Leermens. Deze dorpen liggen op het Hogeland en hebben fraaie middeleeuwse kerken, waarvan drie van uitzonderlijk grote afmetingen en alle vijf met een fraaie akoestiek. De harmonie tussen gebouw en orgel is hier optimaal om er van concerten te kunnen genieten.
Al sinds 1980 wordt in Zeerijp, de ‘rode dorpskathedraal’, een jaarlijkse serie orgelconcerten georganiseerd. In latere jaren is hiervoor de Stichting Kerkconcerten Jacobuskerk Zeerijp opgericht, waarbij het accent niet alleen op Zeerijp is komen te liggen maar op vier van de vijf kerken van de kerkelijke gemeente (het orgel te Leermens is geen concertinstrument). In de genoemde kerken staan ook nog eens fraaie en karakteristieke historische orgels met een heel eigen geluid. Zo is in Zeerijp het 2-klaviers ‘Riepster orgel’, met vrij pedaal in de volledig originele oude kast van 1651, in 1979 het ooit daarin aanwezige 17de eeuwse orgel gereconstrueerd, compleet met de daarbij horende middentoonstemming.
In Eenum staat een vrijwel origineel 1-klaviers orgel uit 1704 van de beroemde orgelmaker Arp Schnitger. Het is in 1987 fraai gerestaureerd en de teruggevonden middentoonstemming klinkt ook in dít orgel. Met deze stemming kan men in toonsoorten spelen tot en met 3 kruisen en 2 mollen, zowel majeur als mineur. De overige gaan niet omdat dit ondragelijk vals klinkt. De toonsoorten waarin wél gespeeld kan worden klinken daarentegen hemels zuiver en geeft dit de orgelklank een ongekende schoonheid.
In ’t Zandt staat ook een opmerkelijk 17de eeuws orgel (2-klaviers, 1662), dat in 1791 is verbouwd naar de toenmalige smaak. Ook dit orgel is goed bewaard gebleven en is in 1992 gerestaureerd. Het heeft ook een heel eigen uitbundig en ‘kruidig’ klankkarakter.
Sinds het afgelopen jaar is in Loppersum, met de Nicolaïkerk te Appingedam de grootste kerk van de provincie, het grote herstel van het orgel gereedgekomen waarbij het oude orgelmeubel met balkon uit de 16de- en 17de eeuw is gerestaureerd en gereconstrueerd. Het binnenwerk dateert van 1735 en 1803 en klinkt uitzonderlijk mooi, mede dankzij de prachtige kathedrale akoestiek in deze kerk met zes seconden nagalm. De fraaie 18de kleurstelling van 1735 (o.a. olijfgroen met heel veel bladgoud en gemarmerde kolommen) is een lust voor het oog. Het wereldberoemde Martiniorgel in de stad Groningen kreeg in 1740 soortgelijke kleuren. En ook de klankkarakters komen met elkaar overeen. Het Lopster orgel wordt daarom inmiddels al ‘het Ommelander Martiniorgel’ genoemd.
Voor al deze orgels geldt dus dat niet alle orgelmuziek uit alle stijlperioden op deze instrumenten goed klinkt, maar dat is niet erg. Dat kan immers ook elders in onze rijke orgelprovincie gehoord worden. Waar deze orgels in uitmunten is de oude(re) orgelmuziek die door en met deze orgels van grote schoonheid is en luisteraars in verrukking kan brengen, kenners, liefhebbers, maar ook leken. In Maarland klinkt alles ‘anders’!

Klik voor het overzicht van de concerten op deze link.


De concerten vinden plaats op zondagmiddag vanaf 16.00 uur. De toegang is € 10,00.
Stef Tuinstra